It takes two to educate!

It takes two to educate!

Συχνά κάθομαι και αναλογίζομαι εκείνα τα έντονα συναισθήματα που έχω αποτυπώσει στις χιλιάδες προσωπικές φωτογραφίες και βίντεο από τα παιδιά στο μαιευτήριο, στα πρώτα τους γενέθλια, σε διακοπές, σε παιδικές χαρές… που μετά κάθισα κι επεξεργάστηκα βράδια αξημέρωτα, τα κείμενα με ατάκες τους στο blog μου, τα παιχνίδια στο πάτωμα, το διάβασμα των βιβλίων χωμένος κάτω από το παιδικό πάπλωμα μαζί με τους γιους μου δεξιά και αριστερά. Όλα αυτά που θα θυμούνται και τα παιδιά μου όταν μεγαλώσουν ή θα μπορούν να τ’ αναζητήσουν και να ζωντανέψουν θολές αναμνήσεις.

            Υπάρχουν και οι άλλες στιγμές… εκείνες που δεν ήμουν εγώ εκεί δίπλα τους να παίξω ή να τους διαβάσω, αλλά καθόμουν μέχρι αργά καθημερινές ή κάποιες Κυριακές στη δουλειά μου προκειμένου να δημιουργήσω εκείνες τις οικονομικές προϋποθέσεις, πείθοντας παράλληλα τον εαυτό μου ότι προσπάθησα να προσφέρω πιο ικανοποιητικές συνθήκες εκπαίδευσης στα παιδιά μου ή, στη δύσκολη στιγμή, καλύτερες παροχές στην ιατρική τους περίθαλψη.

Ημερολόγιο Εκπαιδευτηρίων Δούκα: Γονέας του 21ο Αιώνα – Διλήμματα και Προοπτικές

            Και τουλάχιστον μέχρι πριν από 3 χρόνια, είχα την ψευδαίσθηση ότι όλα αυτά είναι αρκετά για να δώσω ένα καλό άλλοθι στον εαυτό μου, ότι έκανα το καλύτερο για τα παιδιά μου.

            Από τη μια, ήρθε η Κρίση. Εκεί έπαψαν να υπάρχουν σταθερές στο εισόδημα, στις συνήθειες, στο μέλλον, στην ίδια τη ζωή. Αυτό ήταν ένα μάθημα για όσες γενιές δεν είχαμε ζήσει πολέμους. Το δεύτερο μάθημα ήταν να δω ξεκάθαρα ότι άνθρωποι με την ίδια εκπαίδευση με μένα, με περισσότερα μεταπτυχιακά και διδακτορικά, φάνηκε να μην έχουμε διδαχθεί τα ίδια πράγματα στη ζωή. Σα να μην τελειώσαμε τα ίδια σχολεία και τις ίδιες σχολές.

            Ρατσισμός, ευκολοπιστία σε φήμες και θεωρίες συνωμοσίας, επιστροφή σε κακές στιγμές της ελληνικής ιστορίας, αντιδικίες, μίσος, διάθεση για εμφύλια σύρραξη, παντελής έλλειψη κοινωνικής συνοχής, κοινωνικής ευθύνης, φόβοι, καμία δημιουργική ιδέα και διάθεση, εμμονή σε λύσεις και πρακτικές προηγούμενων αιώνων. Έλλειψη πίστης για το μέλλον, ανυπαρξία διάθεσης ανάληψης δημιουργικού ρίσκου, χωρίς όραμα και χωρίς προοπτική.

            Και δεν μπορώ να δεχθώ ότι είμαι αμέτοχος. Ούτε, όμως, ποτέ πίστεψα ότι σήμερα θα μπορούσε ν’ αλλάξει η χώρα μου με το να κατέβω μέχρι το κέντρο της πόλης, βάζοντας μαλόξ στο πρόσωπο και απλά σιχτιρίζοντας αυτούς που μας φέρανε ώς εδώ.

            Θέλω το κάθε παιδί να μάθει όχι μόνο ν’ αναγνωρίζει εκείνους τους πολιτικούς που μοιράζουν απλόχερα υποσχέσεις κι εκείνους τους ανθρώπους που μιλάνε για «εύκολες» λύσεις πλουτισμού, ή ν’ αρκείται να παπαγαλλίζει τις ιστορίες εκείνες που μιλάνε για ένα ένδοξο παρελθόν. Θέλω το κάθε παιδί να έχει τα σωστά εφόδια για το μέλλον ενός κόσμου που αλλάζει.

            Να μάθει το κάθε παιδί πώς θα είναι ανταγωνιστικό, να ενδιαφέρεται για τις παγκόσμιες εξελίξεις, ν’ αφομοιώνει τάχιστα κάθε ολοκαίνουριο τεχνολογικό επίτευγμα.

            Να συνειδητοποιήσει ότι η αξιολόγηση είναι απαραίτητο εργαλείο για να προοδεύσει, ν’ αποκτήσει κοινωνική συνείδηση, να μη δέχεται το λάθος, να μη συνηθίζει την παράνομη συμπεριφορά του διπλανού, του φίλου, του συγγενή, του κράτους.

            Να έχει οράματα, αλλά και να δουλεύει σκληρά και μακροχρόνια για να τα υλοποιήσει.

            Να νιώθει Έλληνας, αλλά ταυτόχρονα κι Ευρωπαίος, αλλά και πολίτης του κόσμου.

            Να επιλέγει ο ίδιος αυτό που θέλει και όχι αυτό που φαντάζεται ότι θα ήθελαν οι γονείς του και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.

            Να έχει με μία λέξη Παιδεία. Σύγχρονη και βασισμένη σε διεθνή στάνταρ και στις σύγχρονες συνθήκες και απαιτήσεις που μεταβάλλονται συνεχώς, και όχι σε δεδομένα παλαιότερων δεκαετιών.

            Τα σύγχρονα εκπαιδευτήρια, εκείνοι οι λίγοι ακόμη δάσκαλοι σε κάθε σχολείο που αντιλαμβάνονται το παγκόσμιο γίγνεσθαι στην εκπαίδευση το 2013, τις σύγχρονες συνθήκες και δυνατότητες, ήδη εφαρμόζουν στις τάξεις τους νέες μεθόδους διδασκαλίας, διοργανώνουν συνεχώς εκδηλώσεις, δημιουργούν projects πρωτοποριακά, χρησιμοποιούν νέα εργαλεία, επικοινωνούν με τα παιδιά πιο αποτελεσματικά μέσα κι έξω από τις σχολικές αίθουσες. Και είναι σε επαφή με τους γονείς.

            Οι γονείς, όμως, είναι πάντα σ’ επαφή μαζί τους; Και όταν αυτό γίνεται, οι γονείς είναι έτοιμοι ν’ ακούσουν κάτι άλλο πέρα από το πώς θα βελτιωθούν οι βαθμοί και οι επιδόσεις ή πώς θα διορθωθεί μια τυχόν μαθησιακή δυσκολία;

            Αν δεν είναι και οι ίδιοι οι γονείς κοντά στο σχολείο και στους εκπαιδευτικούς, το κάθε σχολείο, όσο καλό, όσο πρότυπο και όσο εκμοντερνισμένο σε τρόπους διδασκαλίας και να είναι, δύσκολα θα πετύχει ν’ αλλάξει τους μελλοντικούς σπουδαστές που καλείται να εκπαιδεύσει, στον βαθμό που θα μπορούσε.

            Οι δάσκαλοι σήμερα ενημερώνονται αλλά και μοιράζονται τη νέα τους γνώση. Ο σημερινός σύγχρονος δάσκαλος παρακολουθεί από το youtube μια καινούρια ομιλία του Ken Robinson ή διαβάζει ένα νέο άρθρο για την εκπαίδευση σε μια γαλλική επιθεώρηση ή κάνει απλά like μια μικρή κι απλοϊκή ιδέα για δημιουργική απασχόληση που βρήκε στο Pinterest ακόμη, και σπεύδει αμέσως να τα μοιραστεί μέσα από το twitter ή το blog του με άλλους συναδέλφους με ίδια ενδιαφέροντα κι ανησυχίες. 

                  Ο γονιός, όμως, έχει διαβάσει πως θα είναι το σχολείο του μέλλοντος; Τι να περιμένει από το παιδί του; Τι σημασία έχουν οι βαθμοί; Αν θα πρέπει το παιδί του να είναι στο διαδίκτυο από μικρή ηλικία και υπό ποιες συνθήκες; Πόσες ξένες γλώσσες θα πρέπει να μάθει το παιδί του, ή να μάθει πώς να φτιάχνει παρουσιάσεις σε powerpoint; Εκατοντάδες τέτοιες ερωτήσεις ζητούν απαντήσεις. 

            Αλλά για να γίνουν αυτές οι ερωτήσεις, πρώτα ο γονιός θέλει εκπαίδευση και ο ίδιος.

            Με πρώτο μάθημα για όλους εμάς τους γονείς, το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε οι ίδιοι στην εκπαιδευτική διαδικασία του σχολείου.

            Οι τελευταίες έρευνες στην Αμερική δείχνουν ότι η προσχολική ηλικία είναι ίσως η πιο κρίσιμη και καθοριστική στην ηλικία ενός παιδιού. Και δίνεται πλέον μεγάλη έμφαση στο νηπιαγωγείο και στους παιδικούς σταθμούς. Εντυπωσιάστηκα όταν είδα πριν από λίγες μέρες έναν ελληνικό παιδικό σταθμό να προβάλει ότι οι γονείς λαμβάνουν μέρος στην εκπαιδευτική διαδικασία των παιδιών, αφήνοντας κάποιοι τη δουλειά τους μια καθημερινή, για να πάνε να διηγηθούν ιστορίες ή να παίξουν θέατρο στα παιδιά τους και τους συμμαθητές τους!

            Νιώθοντας δάσκαλοι για μια μέρα.

            Νιώθοντας παιδαγωγοί για μια μέρα.

            Ίσως και οι εκπαιδευτικοί να χρειάζεται να κάνουν κι εκείνοι το ίδιο σ’ ένα σπίτι.

It takes two to educate!

Και τα παραπάνω είναι ένα απλό παράδειγμα. Το σχολείο είναι εκεί και τα Σαββατοκύριακα για τους πολυάσχολους, για ν’ αναλάβει να διδάξει ένας διαφορετικός γονιός μία φορά το μήνα από κάτι. Από ένα άθλημα, μια τέχνη, να μιλήσει για ένα επάγγελμα, να διαβάσει αποσπάσματα από ένα βιβλίο…

            Ν’ αναλάβει μαζί με ομάδα παιδιών από μια δράση, να κάνουν ένα project ή να μιλήσουν για θέματα καθημερινά που απασχολούν τα παιδιά και τους μεγάλους, γονείς και δασκάλους. Να γνωριστούν όλοι καλύτερα. Ν’ αναγνωρίσουν τους ρόλους τους. Ν’ αναγνωρίσουν το ρόλο του σχολείου και της εκπαίδευσης στο μέλλον αυτής της χώρας!

            Για να θυμούνται τα παιδιά μας όταν θα γίνουν κι εκείνοι γονείς.

            Για να εκπαιδεύσουν σωστά τα δικά τους παιδιά.

            Και δεν έχουμε άλλα περιθώρια για χάσιμο, γιατί αν συνεχίζουμε να μην εμπλεκόμαστε εμείς οι γονείς στο βαθμό που μας αναλογεί στην εκπαίδευση των παιδιών μας, με τον ίδιο ζήλο και μεράκι όπως τότε που τα βγάζαμε καθημερινά φωτογραφίες όταν ήταν μικρότερα, το μόνο που θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας θα είναι μια μόνιμη γκρίνια και μιζέρια, ότι δεν μπορούμε ν’ αλλάξουμε με τίποτα το μέλλον της χώρας μας.

            Και δεν το αξίζουμε. Δεν το αξίζουν οι επόμενες γενιές Ελλήνων.


Το παραπάνω κείμενο μου δημοσιεύτηκε στην εξαιρετική συλλογή κειμένων του Ημερολογίου των Εκπαιδευτηρίων Δούκα για το 2013. Και θέλω να τους ευχαριστήσω και δημόσια όχι μόνο για την τιμή που μου κάνανε να με επιλέξουν και να είναι δημοσιευμένο το κείμενο μου ανάμεσα σε πλήθος άλλων γονιών που σέβομαι και εκτιμώ την γνώμη τους, αλλά κυρίως για την παρότρυνση να γράψω μέρος των σκέψεων και των πεποιθήσεων μου για το σύγχρονο πρόσωπο της εκπαίδευσης και της ευθύνης που έχουμε γονείς και εκπαιδευτικοί αν θέλουμε να δούμε αλλαγές και καινοτομίες στο εκπαιδευτικό σύστημα που επικρατεί σήμερα.